- θρασύβουλος
- Όνομα ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας.
1. Τύραννος της Μιλήτου (6ος αι. π.Χ.). Με τέχνασμά του παραπλάνησε τον βασιλιά της Λυδίας, Αλυάττη, ο οποίος πολιορκούσε την πόλη, και τον ανάγκασε όχι μόνο να συμμαχήσει με τους Μιλήσιους αλλά και να οικοδομήσει δύο νέα ιερά της Αθηνάς, στη θέση εκείνου που είχε καεί στη διάρκεια της πολιορκίας.
2. Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός (445; – 388 π.Χ.). Ήταν υπέρμαχος της δημοκρατίας και υποστηρικτής της αθηναϊκής επέκτασης. Το 411 π.Χ., όταν καταλύθηκε η δημοκρατία στην Αθήνα, βρισκόταν ως τριήραρχος με τον αθηναϊκό στόλο κοντά στη Σάμο. Όταν έγινε γνωστό το γεγονός, συγκέντρωσε, μαζί με τον Θράσυλλο, τους στρατιώτες και τους έπεισε να ορκιστούν ότι θα μείνουν πιστοί στη δημοκρατία και ότι δεν θα συμμαχήσουν με τους Τετρακόσιους, εγκαθιστώντας στη Σάμο το δημοκρατικό πολίτευμα. Οι στρατιώτες εξέλεξαν στρατηγούς τους τον Θράσυλλο και τον Θ., με εισήγηση του οποίου η αρχηγία του στόλου ανατέθηκε στον εξόριστο Αλκιβιάδη. Στη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου ο Θ. έλαβε μέρος στις ναυμαχίες της Αβύδου και της Κυζίκου, κατέλαβε ξανά τη Θάσο και τα Άβδηρα, που είχαν επαναστατήσει, και πολέμησε ως τριήραρχος στη ναυμαχία των Αργινουσών (406), χωρίς να πάρει μέρος αργότερα στις κατηγορίες εναντίον των στρατηγών.
Όταν εγκαθιδρύθηκε στην Αθήνα η εξουσία των Τριάκοντα τυράννων και υπερίσχυσε η εξτρεμιστική τάση του Κριτία, ο Θ. κατέφυγε στη Θήβα (403), απ’ όπου κινήθηκε για να καταλάβει το φρούριο της Φυλής και ακολούθως τον Πειραιά, ύστερα από μία μάχη στην οποία σκοτώθηκε και ο Κριτίας. Έπειτα από αυτά τα γεγονότα οι Τριάκοντα αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. O Θ. επέστρεψε στην Αθήνα (403) μαζί με τους εξόριστους, η δημοκρατία αποκαταστάθηκε και o ίδιος έγινε, μαζί με τον Άνυτο, ο ισχυρότερος πολιτικός άντρας.
Όταν άρχισε η σύγκρουση μεταξύ Σπάρτης και βοιωτικών πόλεων (395), o Θ. κατόρθωσε να ψηφιστεί η συμμαχία με τους Βοιωτούς· μπορεί μάλιστα να θεωρηθεί ένας από τους κυριότερους αυτουργούς του ονομαζόμενου Κορινθιακού πολέμου.
Στον επόμενο χρόνο (389-388) o Θ. ασχολήθηκε με την αποκατάσταση της αθηναϊκής κυριαρχίας· επανέκτησε τη Θάσο, τη Σαμοθράκη, τη Χερσόνησο, το Βυζάντιο και τη Χαλκηδόνα, εξασφάλισε την αθηναϊκή υπεροχή στη Λέσβο, κατέλαβε την Αλικαρνασσό και προχώρησε σχεδόν έως τον Ευρυμέδοντα. Σκοτώθηκε σε μια νυκτερινή επίθεση των Ασπενδίων κατά του στρατοπέδου του.
O Θ. θεωρείται γνήσιος υπέρμαχος της ελευθερίας. Η μετριοπάθειά του απέναντι στους ηττημένους ολιγαρχικούς, το 403, ήταν μοναδική στην αρχαία ελληνική ιστορία. Στην εξωτερική πολιτική διακρίθηκε από υψηλό πατριωτισμό και από επιθυμία να αποκαταστήσει την παλιά αθηναϊκή ισχύ. Για τον σκοπό αυτό δεν δίστασε να ζητήσει από τον λαό τις απαραίτητες θυσίες.
* * *θρασύβουλος, ὁ (Α)αυτός που έχει τολμηρή σκέψη, ο αποφασιστικός.[ΕΤΥΜΟΛ. < θρασυ-* + -βουλος (< βουλή), πρβλ. δί-βουλος, επί-βουλος].
Dictionary of Greek. 2013.